این پژوهش با هدف شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در نظام های مالیاتی و بررسی میزان اهمیت و تحقق آن در سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان مورد مطالعه صورت گرفته است. ابتدا بر مبنای تجارب و دانش موجود، عوامل کلیدی موفقیت در نظام های مالیاتی استخراج گردیده اند و جمعاً 26 عامل، شناسایی و در محورهای (1) قوانین، مقررات و فرایندهای مالیاتی (2) ساختار و منابع انسانی (3) مؤدیان مالیاتی و سایر ذینفعان (4) فناوری اطلاعات و ارتباطات طبقه بندی گردیدند. سپس پرسشنامه تهیه شده به منظور سنجش «اهمیت» و «تحقق» هر شاخص، توسط مدیران ارشد ستادی و اجرایی سازمان امور مالیاتی پاسخ داده شد. در ادامه ماتریس اهمیت و تحقق (عمکلرد) عوامل حیاتی موفقیت در سازمان امور مالیاتی ترسیم و دو ناحیه دارای درجه اهمیت بالا و تحقق پایین و اهمیت پایین و تحقق بالا مشخص گردیدند. عوامل کلیدی موفقیت در سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس یافته های مقاله عبارتند از: ایجاد پایگاه اطلاعاتی مؤدیان مالیاتی، دریافت اطلاعات عملکرد اقتصادی مؤدیان از اشخاص ثالث، بهره گیری از زیرساخت قدرتمند فاوا، استقرار روش های الکترونیکی تعامل با مؤدیان، دریافت اطلاعات مورد نیاز از عملکرد مؤدیان، بهره برداری از سامانه جامع مدیریت فرایندهای درون سازمانی و آموزش تخصصی و ارتباطی نیروی انسانی.

با توجه به قابلیت های زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر (XBRL)، پژوهش حاضر به بررسی مساله مهم پذیرش این زبان نوین گزارشگری توسط کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور، به عنوان پیش شرط استفاده و بکارگیری آن در سازمان متبوع، پرداخته است. این پژوهش، ابتدا با بررسی مبانی نظری و تجربی موجود و بر اساس مدل پذیرش فن آوری (TAM)، به ارایه یک الگوی نظری پرداخته و عوامل موثر بر پذیرش این زبان در گزارشگری را استخراج نموده است. سپس با اتخاذ یک روش کیفی و تحلیل محتوای 21 مصاحبه نیمه ساختاریافته، الگوی نظری اولیه را اصلاح و عوامل موثر بر پذیرش این زبان در گزارشگری مالیاتی را شناسایی نموده است. در نهایت، با جمع آوری و تحلیل 70 پرسشنامه به روش دلفی فازی به ارایه الگوی نهایی پرداخته و دیدگاه کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور درخصوص پذیرش این زبان را ارزیابی نموده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور پذیرای زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر (XBRL) هستند و عامل اصلی پذیرش این فن آوری نوین از دید کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور، سودمندی ادراک شده در نتیجه تأثیر مثبت آن بر خصوصیات کیفی اطلاعات است.

مفهوم آموزش مداوم به منظور انطباق با تحول سریع و در حال تغییر زندگی اجتماعی و فرهنگی ظهور کرده است و به شاخص مهمی از سطح تحصیلات و شرایط اشتغال در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه تبدیل شده است. پژوهش کنونی با هدف شناسایی وضعیت آموزش مداوم در سازمان امور مالیاتی کشور با روش کاربردی – پیمایشی توصیفی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارمندان سازمان امور مالیاتی و نمونه­گیری آن با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 450 پرسشنامه در سطح کشور توزیع شد که از این تعداد 413 پرسشنامه جمع آوری گردید که همه استانها در آن مشارکت داشتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه آموزش مداوم لی و سای (2007) و برای تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت آموزش مداوم در بین مدیران و کارکنان سازمان امور مالیاتی کمتر از سطح متوسط و در سطح نسبتا ضعیفی قرار دارد. در خصوص هر هشت مولفه همین موضوع صدق میکند. همچنین تفاوت میزان یادگیری بر اساس پست سازمانی نشان داد میزان یادگیری مداوم در افراد دارای پست سازمانی حسابرس ارشد مالیاتی با میانگین 2. 14 تفاوت معناداری با پست سازمانی رئیس امور حسابرسی مالیاتی با میانگین 1. 78 دارد.

بازاریابی اجتماعی بر پایه تأمین نیازها و خواسته های مشتریان در کوتاه مدت به نحوی شایسته تر از رقبا؛ تامین منافع بلند مدت بازار هدف و نیز ارتقای رفاه و تندرستی جامعه بنا شده است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و بومی­سازی شاخص­ها و مولفه­های بازاریابی اجتماعی در راستای تحقق اهداف سازمان امور مالیاتی کشور است. روش این پژوهش ازنظر هدف کاربردی_توسعه­ای و از نظر شیوه اجرا توصیفی است. استراتژی پژوهش در مرحله اول تحلیل محتوای کیفی و درمرحله دوم نگاشت مفهومی بود. در تحلیل محتوای کیفی مستندات علمی مرتبط با موضوع تحقیق به روش هدفمند انتخاب و مولفه­ها و شاخص­ها شناسایی گردید. نتایج حاصل از گام اول از طریق مصاحبه با 11 نفر از خبرگان سازمان امور مالیاتی کشور بومی­سازی شد و نتایج پژوهش نشان داد به منظور تغییر نگرش مودیان مالیاتی و به تبع آن تحریک رفتار پرداخت مالیات، مولفه­های تناسب قوانین، توسعه فرهنگ مالیاتی و مشارکت سازمان­ها اهمیت بیشتری داشته و مولفه­هایی همچون شناسایی و ادراک نیاز مودیان، ، تدوین استراتژی­های مالیاتی، سیاستگذاری شایسته و شفاف­سازی خدمات الکترونیک در رده­های بعدی قرار می گیرند. نتایج پژوهش حاضر که رویکرد نوین بازاریابی اجتماعی را به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی و اصلاح نگرش مودیان مالیاتی مبنا قرار داده می­تواند مبنای مناسبی برای تصمیم گیرندگان این نهاد دولتی فراهم ساخته و زمینه ساز رشد اجتماعی از طریق وصول داوطلبانه مالیات گردد.

مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی، به عنوان یک ابزار قوی است که بر رفتارهای افراد تاکید دارد و به موفقیت سازمانی کمک می کند. هدف پژوهش حاضر ارایه ی مدل شایستگی های مدیریتی مدیران در سازمان امور مالیاتی کشور است. این تحقیق با روش ترکیبی انجام شده و به این منظور در بخش کمی با استفاده از جدول مورگان 356 نفر به روش تصادفی ساده و در بخش کیفی 30 نفر به روش هدفمند از مدیران سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. داده های این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و پرسش نامه جمع آوری گردید. در بخش کیفی از نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی از نرم افزارهایSPSS و AMOS بهره گرفته شده است. با تحلیل داده های کیفی و مرور متون، پرسشنامه تدوین و پس از تایید و تکمیل پرسشنامه ها، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مدل ارایه و صحت مدل مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به یافته های پژوهش، مدل از ابعاد سلامت فکری، کمال گرایی، ارتباطات، تعهد، توانایی فردی، سلامت روانی و اجتماعی، در حوزه شایستگی های عمومی، ابعاد شخصیت مدیریتی، ارتباطات مدیریتی، مهارت های مدیریتی و رهبری در حوزه شایستگی های مدیرتی، ابعاد هوش مالیاتی و دانش مالیاتی در حوزه مهارت های تخصصی تشکیل شده است.

اقتصاد جهانی بیش از هر دوره دیگر نیازمند تولید، انتشار و بهره گیری از دانش است، به نحوی که با توجه به شرایط موجود در دوران حاضر، ایجاد و گسترش تسهیم دانش در فرهنگ و جو سازمان ضروری است. تاکنون مطالعات مختلفی در این زمینه انجام شده است اما اثربخشی کمی حاصل شده است. بنابراین در این مقاله یک مدل شبیه سازی شده از تسهیم دانش در یک سازمان دولتی (سازمان امور مالیاتی کشور) بر اساس روش پویایی شناسی سیستم ارایه می شود. پژوهش حاضر با استفاده از روابط علی و معلولی کشف و نمودارهای علی-حلقوی و نمودار جریان ترسیم گردید و با استفاده از نظر خبرگان در خروجی این مرحله اصلاحات لازم به عمل آمد. با انجام شبیه سازی برای یک دوره 20 ساله توسط مدل توسعه داده شده با استفاده از تفکر سیستم های پویا، نتایج نشان داد که سیستم مورد پژوهش کنترل پذیر و مشاهده پذیر است؛ یعنی ورودی های سیستم متغیرهای حالت را کنترل می کنند و هریک از متغیرهای حالت بر برخی از خروجی های سیستم اثر گذارند. با توجه به مدل طراحی شده با شبیه سازی کامپیوتری با استفاده از نرم افزار ونسیم سناریوهایی با تغییر در عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل محیطی و عوامل فرامحیطی برای بهبود و بهینه سازی نتایج ارایه گردید، که با ترکیب بهینه آنها می توان وضعیت تسهیم دانش در سازمان را بهبود بخشید.

امروزه برای فراهم نمودن حداکثر شرایط لازم برای دستیابی به اهداف و استراتژی ها، سازمانها نه تنها باید دارایی های نامشهود خود را شناسایی، اندازه گیری و مدیریت کنند بلکه می بایست همواره سعی کنند تا این گونه دارایی ها را بطور مستمر ارتقا و بهبود بخشند. واقعیت این است که سازمانهایی که نتوانند دارایی های دانشی خود را بطور مستمر ارتقا دهند، بقا خود را با خطر از دست دادن و فنای خود، مبادله خواهند کرد. در این مقاله، موضوعاتی چون دسته بندی دارایی های سازمان، تعریف سرمایه فکری، دلایل توجه و اندازه گیری سرمایه فکری، محدودیتهای سیستم حسابداری سنتی، مدل ها و روش های اندازه گیری سرمایه فکری، مزایا و معایب گزارش دهی داخلی و خارجی سرمایه فکری، بحث و مورد بررسی قرار گرفته شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که موفقیت سازمانها به توانایی مدیریت دارایی های نامشهود بستگی دارد. بنابر این، برای اینکه بتوانیم این دارایی ها را مدیریت کنیم ابتدا می بایست آنها را شناسایی و اندازه گیری کنیم. سازمان امور مالیاتی کشور نیز با توجه به ماهیت فعالیت حاکمیتی خود و همچنین وظیفه تامین بخش قابل توجهی از منابع درآمدی دولت ناگزیر به شناسایی، ارزیابی و مدیریت دارایی های نامشهود (سرمایه فکری) موجود در سازمان برای فراهم شدن امکان برنامه ریزی بهینه در نحوه استفاده از این منابع است.

با اجرا و پیاده سازی طرح جامع مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی کشور، برای نیل به اهداف طرح، این سازمان بیش از هر زمان دیگری نیازمند همراهی و هم سویی نظام مدیریت منابع انسانی خود خواهد بود؛ در این راستا، با استفاده از مدل های شایستگی می توان به رویکردی یکپارچه و هماهنگ برای طراحی زیرسیستم های مدیریت منابع انسانی دست یافت. این تحقیق با هدف تدوین مدل شایستگی های رؤسای گروه های مالیاتی طراحی شد. تحقیق در پارادایم تفسیری جای گرفته، از استراتژی پایه ور استفاده نموده، و از منظر هدف تحقیقی-اکتشافی محسوب شده و از منظر نتیجه، تحقیقی توسعه ای و از منظر نوع داده ها نیز در زمره تحقیقات کیفی قرار می گیرد. جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از ابزارهای مطالعات آرشیوی، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. برای استخراج اطلاعات از داده های حاصل از مصاحبه، از تحلیل محتوا و از روش های کیفی تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران بخش ستاد سازمان، خبرگان موضوعی، کارشناسان و مدیران عملیاتی استان ها بوده است. نمونه گیری هدفمند بوده و با استفاده از روش گلوله برفی 10 نفر از میان جامعه آماری انتخاب شدند. در طراحی مدل، فرایند برنامه ریزی مقدماتی، انجام مصاحبه ها و تدوین فهرست اولیه شایستگی ها، مقایسه فهرست به دست آمده با فهرست ها و الگوهای شایستگی موجود، ارائه تعریف از مفاهیم شایستگی و تدوین فهرست تلفیقی، ارزیابی و پالایش فهرست شایستگی ها توسط گروه خبرگان و درنهایت طراحی مدل شایستگی ها طی شد. در نهایت، سه حوزه شایستگی های کارکرد حرفه ای، رفتاری و زمینه ای با 49 مفهوم شایستگی در قالب یازده مقوله شناسایی شدند و مدل این شایستگی ها ارائه شد.

امروزه مدرن سازی و هوشمندسازی نظام مالیاتی هم درآمدهای مالیاتی کشور را افزایش می دهد و هم اقتصاد کشور را به سمت شفافیت و عدالت مالیاتی سوق می دهد. در همین راستا هدف از این مقاله ارائه مدل پارادایمی معماری سازمانی امور مالیاتی برپایه حاکمیت فناوری اطلاعات سازمان امور مالیاتی کشور با روش داده بنیاد می باشد. روش تحقیق کیفی مبتنی بر نظریه برخاسته از داده بنیاد (شامل مراحل کد گذاری باز محوری و انتخابی) با بهره گیری از رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین است. برای جمع آوری داده­ها از مصاحبه­های عمیق و نیمه ساختار یافته با استفاده از نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی با تعداد 15 مصاحبه (به مرحله اشباع) از مدیران و کارشناسان خبره سازمان امور مالیاتی انجام گردید. برای ارزیابی قابل اتکا بودن داده ها و تفسیرها (روایی داده­های کیفی) از شاخص های اعتمادپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان، تایید پذیری و عمومیت، راستی، تطابق و فهم پذیری و برای پایایی از کرونباخ استفاده شد. نتایج این مقاله در جهت ارائه مدل پارادایمی معماری سازمانی برپایه حاکمیت فناوری اطلاعات که به عنوان زیرساخت هوشمندسازی امور مالیاتی کشور با شناسایی 151 مقوله فرعی که به 24 مقوله اصلی در جهت تغییرات شیوه ها و فرایندهای سنتی به فرایندهای مدرن در حوزه مالیات با رویکرد کاهش زمینه و بستر بروز فساد و افزایش درآمد امور مالیاتی تدوین گردیده است.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر فرار مالیاتی در کسب وکارهای کوچک ومتوسط از دیدگاه کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحقیق آمیخته اکتشافی در دو فاز کیفی و کمی استفاده شد. در بخش کیفی تحقیق، عوامل موثر بر فرار مالیاتی با انجام 17 مصاحبه با خبرگان شناسایی شدند. تحلیل داده ها در این بخش با استفاده از روش تحلیل محتوا طی فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. در نهایت 24 عامل به عنوان مهمترین عوامل تعیین شدند که می توان آنها را در قالب 6 حوزه اصلی، دسته بندی کرد. در بخش کمی تحقیق، برای وزن دهی، تعیین شدت رابطه و اولویت بندی عوامل از روش های تصمیم گیری چندمعیاره مبتنی بر تکنیک دیمتل و فرآیند تحلیل شبکه ای استفاده شد. نتیجه این فرآیند که محاسبات آن با استفاده از نرم افزار سوپر دیسیژن در یازده گام انجام شد، نشان می دهد مهمترین عوامل به ترتیب وزن و اولویت عبارتند از سیستم جامع اطلاعاتی، نیروی انسانی متخصص، قانون مالیاتی، اعتماد، فساد اداری و بهبود فرهنگ مالیاتی. در انتها نیز با توجه به نتایج حاصل شده، راهکارها و پیشنهادهای کاربردی ارایه شدند.